નવી દિલ્લી: ભારત સરકાર દ્વારા શરુ કરવામાં આવેલ આ પોર્ટલ નાગરિકો માટે અપરાધ સંબંધિત ફરિયાદો નોંધાવવાનું અને સંભવિત કર્મચારીઓ (ઘરેલું સહાય, ડ્રાઈવરો વગેરે), ભાડુદારો અથવા અન્ય કોઈ હેતુ માટે પુષ્ટિ ચકાસણી મેળવવા માટેનું એક મંચ છે. નાગરિકો તેમના પોતાના પૂર્વજોનું પ્રમાણપત્ર પણ મેળવી શકે છે.
આ પોર્ટલ તપાસ, નીતિ નિર્માણ, ડેટા એનાલિટિક્સ, સંશોધન અને નાગરિક સેવાઓ પ્રદાન કરવાના હેતુસર ગુના રેકોર્ડના રાષ્ટ્રીય ડેટાબેસનો ઉપયોગ કરવા માટે અધિકૃત વ્યક્તિઓને વાપરવા પણ આપશે. પોર્ટલ દેશભરમાં વર્તમાન અને ભૂતકાળના ગુનાહિત ઘટનાઓના ડેટાને એકીકૃત કરે છે. આ ડેટામાં ગુનાહિત કેસોમાં આરોપી અથવા દોષિત વ્યક્તિઓ સાથે સંબંધિત માહિતી છે, જેમ કે સંપત્તિની ચોરી, વસૂલાત, ગુમ થયેલ વ્યક્તિઓ, પુનપ્રાપ્ત, અજાણ્યા મૃતદેહો વગેરે પ્રકારની માહિતી ગુનાના સમાધાન માટે તેમજ પોલીસ નાગરિકોને પુરાતન ચકાસણી સેવાઓ પ્રદાન કરવામાં પોલીસ તપાસ ઝડપી કરવામાં મદદ કરશ
સરકારના આ પોર્ટલ નીતિ વિશ્લેષણ અને હસ્તક્ષેપોની સુવિધા માટે દેશભરમાં ગુનાની ઘટનાઓના વલણના વિવિધ વિષયોના અહેવાલો પણ ઉત્પન્ન કરે છે. દાખલા તરીકે, મહિલાઓ અને બાળકો સામેના ગુનાઓ સાથે સંબંધિત ગુનાઓ, સામાજિક ગુનાઓ, ખાસ વય અથવા શૈક્ષણિક લાયકાત સાથે જોડાયેલા જૂથો સાથે સંકળાયેલા ગુનાના દાખલા અને તેથી વધુ, અમુક વિસ્તારોમાં વધુ પ્રચલિત ગુનાઓ જેવા અહેવાલો ઉત્પન્ન કરી શકાય છે. આ પોર્ટલમાં ડેટા સંબંધિત લોકોની ગોપનીયતા અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા કારણોસર ગુના અને ગુનાહિત ડેટા અને અહેવાલો માત્ર અધિકૃત પોલીસ અધિકારીઓ દ્વારા શોધી શકાય છે. ગુનાહિત પૂર્વ ચકાસણી સેવાઓ મેળવનારા નાગરિકોને ઇમેઇલ દ્વારા પ્રતિસાદ પૂરા પાડવામાં આવશે.
તપાસ, ડેટા એનાલિટિક્સ અને સિટીઝન સર્વિસીસ પ્રદાન કરવાના હેતુથી તમામ પોલીસ સ્ટેશનને એક સામાન્ય એપ્લિકેશન અંતર્ગત એકબીજા સાથે જોડવા માટે, ગૃહ મંત્રાલયે 2009 માં ક્રાઈમ એન્ડ ક્રિમિનલ ટ્રેકિંગ નેટવર્ક પ્રોજેક્ટની કલ્પના કરી હતી. આ પ્રોજેક્ટનો કુલ મંજૂર ખર્ચ રૂ. 2000 કરોડ. આ પ્રોજેક્ટ અંતર્ગત કેન્દ્ર સરકાર હાર્ડવેર, સીસીટીએનએસ સોફ્ટવેર કનેક્ટિવિટી, સિસ્ટમ ઇન્ટિગ્રેશન, ડેટા ડિજિટાઇઝેશન, પ્રોજેક્ટ મેનેજમેન્ટ અને માનવશક્તિ પ્રશિક્ષણ માટે રાજ્યો કેન્દ્રશાસિત કેન્દ્રોને ભંડોળ પૂરું પાડે છે. રાજ્યો, કેન્દ્રીય તપાસ એજન્સીઓ અને નાગરિકો માટે પ્રોજેક્ટના ભાગ રૂપે રાષ્ટ્રીય કક્ષાનું પોર્ટલ “ડિજિટલ પોલીસ પોર્ટલ” શરૂ કરવામાં આવી રહ્યું છે. તેઓ તેમના અધિકૃતતા અનુસાર રાષ્ટ્રીય ગુનાના રેકોર્ડ પર સર્ચ અને રિપોર્ટ્સ એક્સસ કરી શકશે.
રાષ્ટ્રીય ક્રાઈમ રેકોર્ડ્સ બ્યુરો, ભારત સરકારના ગૃહ મંત્રાલયની એક જોડાયેલ ઓફીસની સ્થાપના 1986 માં કરવામાં આવી હતી, જેમાં માહિતીને ટેક્નોલોજી સોલ્યુશન્સ અને ગુનાહિત ગુપ્ત માહિતી સાથે ભારતીય પોલીસને સશક્તિકરણ કરવાના આદેશથી તેઓ કાયદાને અસરકારક રીતે લાગુ કરી શકે. ભારતમાં પોલીસ દળનું કમ્પ્યુટરાઇઝેશન 1971 માં શરૂ થયું હતું. એનસીઆરબીએ વર્ષ 1995 માં સીસીઆઈએસ, 2004 માં સીઆઇપીએ અને છેલ્લે 2009 માં સીસીટીએનએસ શરૂ કરી હતી. સીસીટીએનએસ દેશના અંદાજે 15373 પોલીસ સ્ટેશન અને 6000 ઉચ્ચ કચેરીઓને જોડે છે.
ભવિષ્યમાં, ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલીના વિવિધ સ્તંભો વચ્ચે ડેટા વિનિમયની સુવિધા માટે પોલીસ, કોર્ટ, પ્રોસીક્યુશન, જેલ અને ફોરેન્સિક લેબ્સને ઇન્ટરઓપરેબલ ક્રિમિનલ જસ્ટિસ સિસ્ટમ (આઇસીજેએસ) માં જોડવાનો પણ પ્રસ્તાવ છે. એન.સી.આર.બી રાષ્ટ્રીય અપરાધ આંકડા એટલે કે ભારતમાં ગુના, અકસ્માત મૃત્યુ અને આત્મહત્યા, જેલ આંકડા અને આંગળીના છાપોનું સંકલન અને પ્રકાશિત પણ કરે છે. આ પ્રકાશનો ભારત અને વિદેશમાં નીતિ નિર્માતાઓ, પોલીસ, ગુનાહિત નિષ્ણાતો, સંશોધકો અને મીડિયા દ્વારા મુખ્ય સંદર્ભ બિંદુ તરીકે સેવા આપે છે.
ડિજિટલ પોલિસ પોર્ટલ એ નાગરિકોને સેવાઓ પ્રદાન કરવા અને કાર્યક્ષમ પોલીસ તપાસમાં મદદ કરવા માટે, માનનીય વડા પ્રધાન દ્વારા ઘડવામાં આવેલા ગૃહ મંત્રાલયની સ્માર્ટ પોલિસીંગ પહેલ છે.
