રિસર્ચ: પ્યુ રિસર્ચ સેન્ટરના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ 2010 થી 2020ના દાયકામાં વિશ્વભરમાં મુસ્લિમ વસ્તીમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે, જ્યારે ભારત સહિત અનેક દેશોમાં હિન્દુ વસ્તીનું પ્રમાણ ઘટ્યું છે. આ અહેવાલ 2,700થી વધુ વસ્તી ગણતરીઓ અને સર્વેક્ષણોના વિશ્લેષણ પર આધારિત છે, જે વૈશ્વિક ધાર્મિક વસ્તીના બદલાતા ચિત્રને રજૂ કરે છે. આ દાયકામાં મુસ્લિમ વસ્તીમાં 34.7 કરોડનો વધારો થયો છે, જે કોઈપણ ધાર્મિક જૂથના વધારા કરતાં સૌથી વધુ છે. ભારતમાં પણ મુસ્લિમ વસ્તીમાં 3.56 કરોડનો ઉમેરો થયો છે, જે દેશના ડેમોગ્રાફિક ફેરફારોને દર્શાવે છે.
અહેવાલ મુજબ, વિશ્વભરમાં મુસ્લિમ વસ્તી હવે લગભગ 2 અબજની આસપાસ પહોંચી ગઈ છે, જે વૈશ્વિક વસ્તીના 25.6%નું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ હિસ્સો 2010ની સરખામણીએ 1.8 ટકા વધ્યો છે. આ ઝડપી વધારો ઊંચા જન્મદર અને યુવા વસ્તીના પ્રમાણને આભારી છે. બીજી તરફ, નાસ્તિક અથવા કોઈપણ ધર્મમાં માનતા ન હોય તેવા લોકોનો હિસ્સો 24.2% થયો છે, જે મુસ્લિમ વસ્તીની નજીક છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે બૌદ્ધ વસ્તી એકમાત્ર ધાર્મિક જૂથ છે, જેની સંખ્યા 2020માં 2010ની સરખામણીએ ઘટી છે, જે આ ધર્મના અનુયાયીઓના ઓછા જન્મદર અને સ્થળાંતરને કારણે હોઈ શકે.
ભારતમાં ધાર્મિક વસ્તીના આંકડાઓ નોંધપાત્ર ફેરફારો દર્શાવે છે. 2010માં ભારતની હિન્દુ વસ્તી 80% હતી, જે 2020માં ઘટીને 79.4% થઈ ગઈ. બીજી તરફ, મુસ્લિમ વસ્તી 14.3%થી વધીને 15.2% થઈ છે, જે ઊંચા જન્મદરનું પરિણામ છે. ખ્રિસ્તી વસ્તીમાં પણ સહેજ ઘટાડો થયો છે, જે 2.3%થી ઘટીને 2.2% થઈ. અન્ય ધર્મો (જેમ કે શીખ, જૈન, આદિ)નો હિસ્સો 2.7%થી ઘટીને 2.5% થયો છે. આ ફેરફારો ભારતની વસ્તી ગતિશીલતામાં ધાર્મિક વૈવિધ્યની વધતી જતી ભૂમિકાને રેખાંકિત કરે છે.
સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ડેમોગ્રાફિક રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતની વસ્તી 2025ના અંત સુધીમાં 1.46 અબજ સુધી પહોંચવાની શક્યતા છે, જે તેને વિશ્વનો સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતો દેશ બનાવે છે. જોકે, ભારતનો પ્રજનન દર હવે રિપ્લેસમેન્ટ લેવલ (2.1)થી નીચે છે, જે દર્શાવે છે કે ભવિષ્યમાં વસ્તી વૃદ્ધિ ધીમી પડી શકે છે. ભારતને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશોના જૂથમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે, જે તેની આર્થિક પ્રગતિ અને સામાજિક પરિવર્તનનું પ્રતિબિંબ છે.
વૈશ્વિક સ્તરે હિન્દુ વસ્તી 2010ના 1.1 અબજથી વધીને 2020માં 1.2 અબજ થઈ છે, જે 12%નો વધારો દર્શાવે છે. જોકે, બિન-હિન્દુ વસ્તી પણ સમાન દરે વધી હોવાથી, હિન્દુઓનો વૈશ્વિક વસ્તીમાં હિસ્સો સ્થિર રહ્યો છે. દક્ષિણ એશિયામાં, ખાસ કરીને ભારત, નેપાળ, પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશમાં, હિન્દુ વસ્તીના પ્રમાણમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો છે, જોકે આ ફેરફાર 5 ટકાથી વધુ નથી. ભારતમાં ખ્રિસ્તીઓ અને અન્ય ધર્મોના અનુયાયીઓની વસ્તીમાં પણ સહેજ ઘટાડો નોંધાયો છે, જે દેશના બદલાતા ડેમોગ્રાફિક ગતિશીલતાને દર્શાવે છે
