રિસર્ચ રિપોર્ટ: BITS-pilani જે સેન્સર આધારિત માસ્ક છે જેને હૈદરાબાદ કેમ્પસમાં બનાવામાં આવ્યું, જેના સેન્સર દ્વારા મનુષ્યના શરીરમાં રહેલા રોગ વિશેની જાણ માસ્ક મારફતે પડી શકે. આ સેન્સર માસ્ક બનાવનાર સંશોધક તરીકે વિદ્વાન પી. રામ્યા પ્રિયા, પ્રોફેસર સંકેત ગોયલ અને સહયોગી પ્રોફેસર સતીશ કુમાર દુબે સહિતની ટીમે કિરીગામી આધારિત સ્ટ્રેચેબલ, ફ્લેક્સિબલ લેસર ઇન્ડ્યુસ્ડ ગ્રાફીન (LIG) 3-D કાર્બન નેનોમટીરિયલ ડિઝાઇન અને વિકસાવ્યું હતું, જે સર્જીકલ સાથે રીઅલ-ટાઇમ જોડાણ માટે છે.
Laser induced Graphene (LIG) એ શ્વાસ દર (BR- Breath Rate) અથવા શ્વસન દર (RR- Respiratory Rate), શરીરનું તાપમાન, પલ્સ રેટ અને રક્ત ઓક્સિજન સંતૃપ્તિ જેવા મહત્વપૂર્ણ શારીરિક સંકેતોનું નિરીક્ષણ કરવા માટે વ્યાપકપણે ઉપયોગમાં લેવાતી સામગ્રી છે. સંશોધકોએ પ્રયોગ દરમિયાન ખુરશી પર બેઠેલા વિષયના શ્વાસની પેટર્નનું વિશ્લેષણ કરવા માટે ગેસ માસ્ક સાથે જોડાયેલા સેન્સરનો ઉપયોગ શ્વાસમાં લેવા અને શ્વાસ બહાર કાઢવા દરમિયાન પ્રતિકારમાં ફેરફારને માન્ય કરીને કર્યો હતો. શ્વાસનો દર સામાન્ય રીતે વયના આધારે બદલાય છે જ્યાં સુધી વ્યક્તિ રોગગ્રસ્ત ન હોય ત્યાં સુધી. શ્રી ગોયલે જણાવ્યું હતું કે, “વ્યક્તિની ફિટનેસ બ્રેથ ઇન્ડેક્સ દ્વારા અથવા ફક્ત RR અને BR માપીને નક્કી કરી શકાય છે”.
માસ્કની બનાવટ વૈવિધ્યપૂર્ણ છે અને તેનો ઉપયોગ વયજૂથ અને વસ્તી વિષયક દર્દીઓ માટે ‘કિરીગામી’ (3D તત્વ આપતી જાપાનીઝ કાગળ કાપવાની કળા)ના વિવિધ કદ અને પેટર્ન વિકસાવવા માટે થઈ શકે છે. સ્થિર કાર્યની ખાતરી કરતી વખતે કોઈપણ બળતરા પેદા કર્યા વિના સેન્સર મોં અને નાક પર મૂકી શકાય છે.
