ગુજરાત: હાલમાં ગુજરાત સહિત દેશભરમાં સાયબર ગુનેગારો દ્વારા નવી યુક્તિ અપનાવવામાં આવી રહી છે, જેમાં pm customer apk નામની એક ખતરનાક ફાઇલ વોટ્સએપ ગ્રુપ્સ અને વ્યક્તિગત નંબરો પર ફેલાવવામાં આવી રહી છે. આ ફાઇલ ડાઉનલોડ અને ઓપન કરવાથી યુઝર્સના બેંક ખાતામાંથી પૈસા ચોરાઈ જવાનું જોખમ છે. સાયબર નિષ્ણાતો અને પોલીસે આ ફાઇલથી સાવધાન રહેવાની ચેતવણી જાહેર કરી છે.
કેવી રીતે કામ કરે છે આ સ્કેમ?
સાયબર ગુનેગારો યુઝર્સના વોટ્સએપ ગ્રુપના કોઈ મેમ્બરનો મોબાઇલ હેક કરીને આ ફાઇલ ગ્રુપમાં શેર કરે છે. આ ફાઇલ ઘણીવાર ‘PM Kisan Yojana’, ‘બેંક ઓફર’ અથવા અન્ય આકર્ષક નામો સાથે મોકલવામાં આવે છે, જેથી લોકો તેને ડાઉનલોડ કરી લે. એકવાર ફાઇલ ઓપન થાય, તે મોબાઇલમાં માલવેર ઇન્સ્ટોલ કરે છે, જે યુઝરની બેંક ડિટેલ્સ, OTP અને અન્ય સંવેદનશીલ માહિતી ચોરી લે છે. આ માહિતીનો ઉપયોગ કરીને ગુનેગારો બેંક ખાતામાંથી પૈસા ઉપાડી લે છે.
આ પ્રકારના હુમલામાં ઘણીવાર AI-જનરેટેડ ફિશિંગ લિંક્સ અથવા QR કોડનો પણ ઉપયોગ થાય છે, જે 2024માં 82.6% ફિશિંગ હુમલાઓમાં જોવા મળ્યું હતું.
ગુજરાતમાં સાયબર ફ્રોડનું જોખમ
ગુજરાતમાં સાયબર ફ્રોડના કેસોમાં ઝડપથી વધારો થઈ રહ્યો છે. 2024માં દેશભરમાં 19 લાખથી વધુ સાયબર ફ્રોડના કેસ નોંધાયા, જેમાં 22,811 કરોડ રૂપિયાની ઠગાઈ થઈ હતી. ગુજરાતમાં પણ આવા કેસોની સંખ્યા નોંધપાત્ર છે, ખાસ કરીને વોટ્સએપ અને SMS આધારિત ફિશિંગ હુમલાઓ.
સાવચેતીનાં પગલાં
સાયબર નિષ્ણાતો અને ભારતની ટોચની સાયબર સુરક્ષા એજન્સી CERT-In દ્વારા નીચેની સલાહ આપવામાં આવી છે:
અજાણી લિંક્સ અને ફાઇલ્સ ડાઉનલોડ ન કરો: વોટ્સએપ ગ્રુપ્સ કે વ્યક્તિગત મેસેજમાં આવતી કોઈપણ .apk ફાઇલ કે લિંક પર ક્લિક કરવાનું ટાળો.
ફોનની સુરક્ષા તપાસો: જો તમારો ફોન વારંવાર હેંગ થાય, બેટરી ઝડપથી ખતમ થાય અથવા વિચિત્ર મેસેજ આવે, તો તેને ફેક્ટરી રીસેટ કરો.
એન્ટીવાયરસનો ઉપયોગ: તમારા ફોનમાં વિશ્વસનીય એન્ટીવાયરસ સોફ્ટવેર ઇન્સ્ટોલ કરો અને નિયમિત સ્કેન કરો.
બેંક ડિટેલ્સ શેર ન કરો: કોઈપણ OTP, પાસવર્ડ કે બેંક ખાતાની માહિતી અજાણ્યા વ્યક્તિ સાથે શેર ન કરો.
વોટ્સએપ સેટિંગ્સ તપાસો: તમારું વોટ્સએપ એકાઉન્ટ ક્યાં ક્યાં એક્સેસ થઈ રહ્યું છે, તે ચેક કરવા માટે ‘Linked Devices’ ઓપ્શન તપાસો.
શું કરવું જો ફસાઈ જાઓ તો?
જો તમે આવી કોઈ ફાઇલ ડાઉનલોડ કરી હોય અને શંકા હોય કે તમારો ફોન હેક થયો છે, તો તાત્કાલિક નીચેના પગલાં લો:
– ફોનને ઇન્ટરનેટથી ડિસ્કનેક્ટ કરો.
– બેંકને સંપર્ક કરી ખાતું ફ્રીઝ કરાવો.
– નજીકના પોલીસ સ્ટેશનમાં સાયબર ક્રાઇમ વિભાગમાં ફરિયાદ નોંધાવો.
– ફોનને ફેક્ટરી રીસેટ કરો અને ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ અપડેટ કરો.
