મકરસંક્રાંતિ મનાવવા પાછળ દેશમાં જુદી જુદી માન્યતા જોવા મળતી હોય છે ઘણા લોકો એવું માને છે કે જ્યોતિષ મુજબ ૧૨ રાશિ છે. ધનુ, મિથુન, મીન અને કન્યા રાશિના અયનકાળને સાડેસાતી કહેવામાં આવે છે. જ્યારે સૂર્ય મેષ અને તુલા રાશિમાં જાય છે, ત્યારે તે સમપ્રકાશીય સંક્રાંતિ તરીકે ઓળખાય છે. કેન્સર અયનને ‘યમયાન’ અને સંક્રાંતિને મકરસંક્રાંતિ કહેવામાં આવે છે જે જાન્યુઆરીમાં આવે છે.
મકરસંક્રાંતિના ઉજવવાના મહત્વની વાત કરવામાં આવે તો લોકોનું કહે છે કે આરાધ્ય ભગવાન ભગવાન સૂર્ય બાર રાશિમાં મેષ, વૃષભ, મિથુન, કર્ક, સિંહ, કન્યા, તુલા, વૃશ્ચિક, ધનુ, મકર, કુંભ અને મીન રાશિમાં પરિવહન કરે છે. સંક્રાંતિ તેમના સંક્રમણના કારણે થાય છે. સંક્રાંતિને સૂર્યની ગતિ અને તેની શક્તિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.
હિંદુધર્મના પુરાણો અનુસાર જોઈએ તો સાડેસાતીએ સંક્રાંતિમાં, છ હજાર ગણું, વિષ્ણુપદી અને લાખ ગણું ,ઉત્તરાયણ અથવા દક્ષિણનાયણના દિવસે કરવામાં આવતા સદ્ગુણોનું ફળ કરોડ ગણું કરતા ઘણું વધારે છે. મકરસંક્રાંતિનું તમામ સંક્રાંતિમાં વિશેષ મહત્વ છે કારણ કે તે પછી સૂર્ય ભગવાન ઉત્તરાયણમાં પ્રવેશે છે.
મકરસંક્રાંતિની ગણતરી ભારતીય જ્યોતિષમાં મગર માનવામાં આવે છે, જેનું માથું હરણ જેવું છે, પરંતુ પશ્ચિમી જ્યોતિર્વાદ બકરીને મકરની નકલ તરીકે માને છે. મકર હિન્દુ ધર્મમાં એક પવિત્ર પ્રાણી માનવામાં આવે છે.
